‘Stadsnatuur pal voor je neus’

Vincent Nederpel is als adviseur ecologie bij Heijmans vanaf het ontwerp betrokken bij de ontwikkeling van Bellevue. Hij zorgt ervoor dat het project niet alleen een oase wordt voor de bewoners, maar ook voor dieren.

Wat houdt je werk als ecoloog in?

“Jarenlang heb ik veel veldwerk gedaan en als een soort Freek Vonk vogelsoorten onderzocht en vleermuizen bestudeerd, waarvoor ik vaak ’s nachts op pad was. Sinds een kleine vier jaar werk ik bij Heijmans en draag ik met mijn kennis bij aan de ontwikkeling van prettige leefomgevingen, die de biodiversiteit ondersteunen. Een prettige leefomgeving betekent voor mij dat de dynamiek van natuur pal voor je neus plaatsvindt. Dan ga je er als mens anders mee om en hecht je er meer waarde aan.”

Waarom is groen zo belangrijk voor een prettige leefomgeving?

“Als je een nieuw huis koopt, droom je wellicht van de luxe keuken of die grote woonkamer die je wilt inrichten. Maar uitzicht op groen is misschien wel veel belangrijker voor je mentale welzijn! Groen zorgt voor koelte en zuurstof, vangt fijnstof af, maakt vrolijk en productief, nodigt uit tot bewegen en om elkaar te ontmoeten. Allemaal gezonde, zelfs essentiële onderdelen in ons leven. Ook voor onze kinderen is het heel waardevol om dichtbij de natuur te staan en daarvan te leren. Ze zien vogels eten en nestelen, kunnen hommels bestuderen en zien hoe de knoppen in de bomen komen. Het geluid van dieren herkennen en een vlinder volgen, dat is mooi en leerzaam tegelijk.”

Waar heb je in het ontwerp van Bellevue op gelet?

“Het gebouw heeft met zijn gelaagde terrasvorm een uniek karakter. Om een goed ecosysteem op te tuigen moet je op deze vorm anticiperen. Denk aan het type beplanting dat aansluit bij de hoogteverschillen in het gebouw, plekken waar we voedsel voor vogels faciliteren en waar voorzieningen komen om te nestelen. Opgaande bomen en opgaand groen passen goed bij het ontwerp en dat geeft verkoeling en schaduw in de warme zomers. In dat opgaande groen kiezen we bijvoorbeeld voor haagbeuken in boomvorm en liguster voor de hagen. Stadsvogels als mussen, mezen en merels vinden het fijn om hierin te schuilen. Ze komen op planten af die bloeien (en veel nuttige insecten aantrekken) en die in het najaar bessen vormen voor de wintermaanden, zoals de liguster of de meidoorn. Ik kijk of het hele ecosysteem klopt.”

‘Naast het gezinsleven brengen we integraal een groen leven op gang waar dieren en insecten een ecosysteem vormen’

Wat was jouw advies richting het team?

“Dat we échte stadsnatuur toevoegen. Dat is veel meer dan wat groen rond het gebouw of een kast in de gevel plaatsen. De beplanting en daarmee de biodiversiteit is volledig afgestemd op de glooiende terrasvorm én op de natuur in de omgeving. In het ontwerp hebben we daarom samen met de landschapsarchitect goed gekeken naar de gelaagdheid in vegetatie (bomen, struiken, lage vaste planten, kruiden, klimplanten). Naast het gezinsleven brengen we integraal een groen leven op gang waar dieren en insecten een ecosysteem vormen (voedsel, veiligheid en voortplanting). We creëren echte stadsnatuur met ruimte voor bijvoorbeeld mussen, mezen, vlinders en insecten. Sociale dieren die zich lekker voelen in de inheemse beplanting die we aanbrengen. Waar ze kunnen nestelen in kieren en gaatjes en waar ze kunnen foerageren in de rommelplekjes. Je moet met al die zaken rekening houden in het ontwerp, want het ontstaat niet vanzelf.”

Laat je nog wel iets aan het toeval over?

“Absoluut. We bedenken natuurlijk een heel plan en maken keuzes waarvan we weten dat het een ecosysteem op gang brengt. Maar we proppen niet alles vol met groen. In de plantenbakken op ieder terras en balkon laten we ruimte voor natuurlijke vegetatieontwikkeling. Vogels en wind nemen zaden mee die hier ook mogen groeien. Zo ontstaat een ruimer aanbod aan natuurlijke vegetatie. Trekken die bloemen en planten (zweef)vliegen, nachtvlinders en andere insecten aan? Dan heb je kans dat de gierzwaluw zich laat zien. Dat we dan ook holtes in de gevel voor ze hebben aangebracht, ontdekken ze vanzelf. Toeval bestaat niet in de natuur, maar we kunnen wel een handje helpen.”